Gedwongen huwelijk

Definitie

Een gedwongen huwelijk wordt beschouwd als de verbintenis tussen twee personen van wie er ten minste één niet uit vrije wil en ten volle met het huwelijk heeft ingestemd. Het gaat dus over huwelijken onder fysieke en morele dwang. Terwijl fysieke dwang gemakkelijk herkenbaar is, is morele dwang vaak heel wat subtieler en bijgevolg ook moeilijk op te sporen. Aangezien het principe van een huwelijk met instemming en uit vrije wil vaak anders wordt ingevuld, is het ook niet zo makkelijk om te definiëren wat onder een gedwongen huwelijk dient te worden verstaan.

Wetgeving

In België werden gedwongen huwelijken in het strafwetboek strafbaar gesteld nadat de wet van 25 april 2007 artikel 146 ter in het burgerlijk wetboek had ingevoegd.Dit artikel stelt: “Er is evenmin een huwelijk wanneer het wordt aangegaan zonder vrije toestemming van beide echtgenoten en de toestemming van minstens één van de echtgenoten werd gegeven onder geweld of bedreiging”.

De wet van 2 juni 2013 zorgde voor een zwaardere bestraffing van gedwongen huwelijken en schijnhuwelijken. Daarnaast werden door deze wet ook gedwongen wettelijke samenwoning en schijnwettelijke samenwoning strafbaar.

Aanpak

Door het gevaar voor stigmatisering moet de problematiek van gedwongen huwelijken met de nodige omzichtigheid worden aangepakt. Gedwongen huwelijken kunnen immers veeleer worden verklaard door de culturele achtergrond en niet zozeer door specifieke raciale, etnische of godsdienstige kenmerken.

Sinds 2010 maakt de strijd tegen gedwongen huwelijken deel uit van het NAP.België heeft ervoor gekozen om specifieke aandacht te besteden aan preventie. Zo worden er, in de eerste plaats in scholen, sensibiliserings- en vormingsprogramma’s georganiseerd voor jonge meisjes en jongens. Verschillende tools tonen wat ze kunnen doen om een gedwongen huwelijk te vermijden of wat ze kunnen doen als ze zich in deze situatie bevinden.

Er is ook aandacht voor sensibiliserings- en vormingsprogramma’s voor professionals bij politie, justitie, gezondheidszorg, onderwijs en de sociale sector. Deze specifieke vormingen laten toe om de problemen die jonge meisjes en vrouwen ondervinden op juridisch, cultureel en familiaal vlak, aan te kaarten.  

Onderzoek

Een studie uit 2005 onderzocht de factoren die de vrijheid met betrekking tot de keuze van een echtgenoot, bij bevolkingsgroepen afkomstig uit het buitenland, beperken. De studie was gebaseerd op groepsgesprekken en diepgravende individuele interviews met meisjes en vrouwen tussen 16 en 40 jaar. Naast de keuze van de echtgenoot en het huwelijk kwam ook de problematiek van gearrangeerde en gedwongen huwelijken aan bod.

Een studie uit 2009, in opdracht van het Instituut, analyseerde de partnerkeuze en het huwelijk van Marokkaanse, Turkse en Sikhmannen.

In 2013 werd een studie uitgevoerd over het fenomeen van gedwongen huwelijken in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Deze studie toonde aan dat het moeilijk is om betrouwbare cijfers over gedwongen huwelijken te verzamelen. De studie wees ook op de noodzaak van het behoud en het versterken van preventie-, sensibiliserings- en informatiemaatregelen en maatregelen voor een efficiënte opvolging van slachtoffers.

Zie ook