Digitaal seksueel geweld

Wat is digitaal seksueel geweld?

Digitaal seksueel geweld is een vorm van seksueel geweld waarbij technologie een belangrijke rol speelt. Het verwijst naar elke seksuele handeling die plaatsvindt online en/of via het gebruik van technologische toepassingen zoals smartphones, apps of artificiële intelligentie, en waarbij niet alle betrokken partijen volledig instemmen met deze seksuele handeling. Het kan bijvoorbeeld gaan om iemands naaktbeelden die zonder toestemming online worden verspreid, gedwongen worden om naaktbeelden te nemen en door te sturen of om het ongewenst toegestuurd krijgen van naaktbeelden (waaronder zogenaamde dickpics).

Digitaal seksueel geweld is een inbreuk op iemands seksuele integriteit. Seksistische opmerkingen vallen hier dus niet onder.

Toestemming is een fundamenteel aspect van iedere seksuele communicatie of seksueel contact, zowel online als offline. Het maakt deel uit van de hedendaagse seksualiteitsbeleving om bijvoorbeeld seksueel getinte berichten of foto’s naar elkaar te sturen om te flirten of online te daten. Niets mis mee dus, zolang alle betrokkenen hier vrijwillig en vrij van druk of dwang mee instemmen. En ook daarmee blijven instemmen, want deze eerder gegeven toestemming kan op ieder moment worden ingetrokken.

Nog niet helemaal duidelijk wat toestemming precies inhoudt? Bekijk dan onderstaand filmpje.

Copyright ©2015 Emmeline May and Blue Seat Studios

Gevolgen van digitaal seksueel geweld

Gezien er bij digitaal seksueel geweld niet noodzakelijk fysiek contact is tussen pleger en slachtoffer, veronderstellen sommigen foutief dat de impact ervan minimaal is. Niets is minder waar. Digitaal seksueel geweld heeft wel degelijk een grote impact op het leven van slachtoffers. Door de digitalisering van de samenleving dringt die impact ook door in de verschillende aspecten van hun leven, zowel op persoonlijk als professioneel vlak. Zo geven slachtoffers aan allerlei vormen van mentale stress te ervaren. Sommigen vrezen voor de reacties van hun familie, vrienden of collega’s. Ze durven niet praten over wat ze hebben meegemaakt en zoeken daarom geen hulp. Er zijn zelfs slachtoffers die veranderen van job of naam, die verhuizen of die zich helemaal terugtrekken uit de digitale wereld.

De vele mogelijkheden die technologie biedt, de verscheidenheid aan communicatiekanalen, de anonimiteit alsook de snelheid waarmee content/informatie zich online verspreidt en het gebrek aan controle online dragen ook bij tot de ingrijpende impact van digitaal seksueel geweld. Eenmaal bijvoorbeeld een seksueel getinte foto zonder toestemming online wordt gedeeld, kan de foto snel verder worden verspreid door verschillende personen, zowel bekenden als onbekenden. Voor slachtoffers brengt dit heel wat onzekerheid met zich mee. Voor diegenen die niet goed weten bij welke organisaties ze terechtkunnen voor informatie en hulp, is het bovendien niet gemakkelijk om dergelijke foto’s te laten verwijderen. Het Instituut kan daarbij helpen! Op deze website vind je zowel voor slachtoffers als voor getuigen en steunfiguren informatie en ondersteuning zoals hulp bij het verwijderen van beelden.

Link met andere geweldsvormen

Digitaal seksueel geweld staat niet altijd op zichzelf. Het kan sterk samenhangen met andere vormen van geweld zoals offline vormen van seksueel geweld, partnergeweld en eergerelateerd geweld. In sommige gevallen gaat digitaal seksueel geweld samen met andere vormen van geweld, terwijl het in andere gevallen kan leiden tot een andere geweldsvorm of een verlengstuk ervan is.

In het geval van partnergeweld kan digitaal seksueel geweld een vorm van controle en macht zijn die de dader uitoefent. Het kan bijvoorbeeld worden gebruikt om een (ex-)partner te vernederen of te isoleren van hun sociaal netwerk. Daarnaast kunnen seksueel getinte beelden of opnames, al dan niet met toestemming gemaakt of verkregen, ook gebruikt worden als chantagemiddel om bijvoorbeeld de relatie in stand te houden. 

Digitaal seksueel geweld kan ook gelinkt zijn aan eergerelateerd geweld. Het sturen van seksueel getinte foto’s of beelden zou in bepaalde gemeenschappen kunnen gezien worden als een inbreuk op de seksuele en familiale eer. Er bestaan zelfs heuse ‘expose-groepen’ waar (seksueel getinte) foto’s en privégegevens van veelal meisjes in worden gepost die zich ‘oneervol’ zouden gedragen hebben.  

Ook offline vormen van seksueel geweld kunnen samengaan met digitaal seksueel geweld. Zo wordt een verkrachting of aantasting van de seksuele integriteit soms gefilmd. Soms worden deze beelden gebruikt als chantagemiddel om het slachtoffer ervan te weerhouden aangifte te doen bij de politie. 

wraakporno, intieme beelden, naakfoto, naakbeelden, sextortion, catfishing, naakt, seksuele beelden, ncii, seks, dickpics, cyberflashing, ongewenste foto’s, deepfakes, deepnudes, dreigen met verspreiden foto’s