Sancties via de Genderwet

Om ervoor te zorgen dat personen niet discrimineren, voorziet de wet in sancties voor personen die zich toch schuldig zouden maken aan discriminatie. Hierbij wordt geen rekening gehouden met het feit of ze al dan niet bewust en opzettelijk de wet overtreden hebben. Bijvoorbeeld wanneer een persoon die midden in een sociale transitie zit, om die reden niet aangeworven wordt, dan is er sprake van een discriminatie, ongeacht het feit of de werkgever wist dat die hiermee de Genderwet overtrad.

Als iemand kan aantonen dat er sprake is van discriminatie, dan voorziet de Genderwet in een keuze: ofwel vraagt het slachtoffer een vergoeding van de reële schade, ofwel kiest het slachtoffer voor een forfaitaire schadevergoeding. Als je kiest voor een vergoeding van de werkelijk geleden schade, dan moet je bewijzen hebben die de schade aantonen. De grootte van de forfaitaire schadevergoeding hangt af van het domein waarin je gediscrimineerd werd.

Als je bijvoorbeeld gediscrimineerd werd op het vlak van arbeid (bijvoorbeeld bij een aanwerving), dan bedraagt die forfaitaire schadevergoeding zes maanden brutoloon. Bij een aanwerving is dit dan het brutoloon dat je zou verdiend hebben als je werd aangeworven. Die schadevergoeding kan verminderd worden naar drie maanden brutoloon indien de rechtbank oordeelt dat er naast de discriminerende reden ook nog een andere, niet discriminerende reden was om jou niet aan te werven. Hetzelfde geldt bij een discriminatie op vlak van aanvullende regelingen van sociale zekerheid. De forfaitaire schadevergoeding is hier dan ook afhankelijk van de omvang van je loon.

Stel dat je niet geholpen wordt in een schoonheidssalon omwille van een beschermd criterium, dan heb je ook recht op een schadevergoeding, maar het bedrag wordt anders berekend aangezien je hier binnen het domein van goederen en diensten zit. Indien de dader bij een vastgestelde discriminatie niet kan aantonen dat er ook een niet-discriminerende reden was, dan heb je als slachtoffer recht op € 3.900, zo niet bedraagt de forfaitaire schadevergoeding € 1.950. Dat bedrag wordt bovendien jaarlijks geïndexeerd.

Wanneer er sprake is van een cumulatieve of intersectionele discriminatie, dan kunnen de schadevergoedingen bovendien worden opgeteld.

Daarnaast voorziet de Genderwet in strafrechtelijke sancties voor vormen van discriminatie die bewust en opzettelijk (“wetens en willens”) gepleegd worden. Dit is het geval voor opzettelijke directe discriminatie, opzettelijke indirecte discriminatie, opdracht tot discrimineren, intimidatie en seksuele intimidatie. Wie zich schuldig maakt aan een opzettelijke discriminatie loop het risico op gevangenisstraf en een geldboete. Dit geldt bovendien voor alle domeinen van het publieke leven en is dus niet beperkt tot de domeinen die vermeld worden in de Genderwet.

Wat seksuele intimidatie in het openbaar betreft, is de Seksismewet een belangrijk instrument om dit te bestrijden. Je vindt hier meer informatie over op de pagina gewijd aan de Seksismewet.