Samenvatting van de toepassing van de verschillende wetgevingen

In het kader van het Belgische kiessysteem, dat een proportioneel systeem is, werd de toevlucht tot een systeem van quota op de door de politieke partijen voorgestelde kandidatenlijsten voor de verkiezingen als het meest doeltreffende systeem beschouwd om de participatie van mannen en vrouwen aan het politieke leven in evenwicht te brengen.

Op federaal, gewestelijk, gemeenschaps- en Europees niveau waren de verkiezingen van 1999 de eerste waarbij quota op de kieslijsten werden toegepast (maximaal twee derde leden van hetzelfde geslacht). Vervolgens werd de pariteit van mannen en vrouwen op de kieslijsten toegepast. Bij de verkiezingen van 2019 werd het ritssysteem (afwisselend een man en een vrouw over de volledige lijst) voor het eerst toegepast bij de verkiezing van de leden van het Waals Parlement. Bij de verkiezingen van 2024 zal de afwisseling tussen mannen en vrouwen op de kieslijsten ook worden toegepast bij de verkiezing van de leden van het Brussels Parlement.

Alle regeringen van het land moeten gemengd zijn. Sinds 2019 moet de Waalse regering minstens een derde mannen of vrouwen tellen. Dit is ook het geval voor de Brusselse regering en de Franse Gemeenschapsregering vanaf de verkiezingen van 2024.

Bij de gemeente- en provincieraadsverkiezingen van 1994 werden de eerste quota van maximaal drie vierde leden van hetzelfde geslacht op de kieslijsten toegepast op basis van een overgangsbepaling van de wet van 24 mei 1994. De quota van maximaal twee derde leden van hetzelfde geslacht werden toegepast bij de verkiezingen van 2000. De pariteit werd ingevoerd bij de volgende verkiezingen, terwijl de alternantie man-vrouw op de twee eerste plaatsen vanaf 2006 in Wallonië en Brussel en vanaf 2012 in Vlaanderen werd toegepast.

Tussen de lokale verkiezingen van 2012 en 2018 hebben Wallonië en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest regelgeving aangenomen om de politieke vertegenwoordiging van vrouwen in de gemeente- en provincieraden te versterken. Bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2018 werd het ritssysteem (afwisselend mannen en vrouwen over de volledige lijst) voor het eerst toegepast in Wallonië en Brussel.

Deze twee gewesten hebben vervolgens ook reglementeringen aangenomen die voorschrijven dat de colleges die vanaf de verkiezingen van 2024 worden samengesteld, voor maximaal twee derde uit leden van hetzelfde geslacht moeten bestaan.