Definitie
Onder geweld binnen intieme relaties verstaan we een geheel van gedragingen, handelingen en houdingen, van een van de partners of ex-partners, die erop zijn gericht de andere te controleren en te domineren. Dit omvat zowel verbale, fysieke, seksuele en economische agressie, bedreigingen of geweldplegingen die zich herhaaldelijk voordoen of zich opnieuw kunnen voordoen en die de integriteit van de andere en zelfs zijn of haar socio-professionele integratie schaden.
Dit geweld heeft niet alleen gevolgen voor het slachtoffer, maar ook voor de andere leden van het gezin, onder wie de kinderen. Het gaat dus om een vorm van intrafamiliaal geweld.
Geweld in een intieme relatie is binnen de privésfeer doorgaans een uiting van de ongelijke machtsverhoudingen die in onze samenleving nog steeds bestaan tussen vrouwen en mannen.
Deze definitie sluit aan bij de definitie van partnergeweld die door het College van Procureurs-Generaal werd aangenomen en die partnergeweld omschrijft als "iedere vorm van fysiek, seksueel, psychisch of economisch geweld tussen echtgenoten, samenwonenden of personen die hebben samengewoond en tussen wie een affectieve band bestaat of bestaan heeft".
Enkele cijfers en vaststellingen
Uit de studie Ervaringen van vrouwen en mannen met psychologisch, fysiek en seksueel geweld van het Instituut (2010) is naar voor gekomen dat één vrouw op zeven in de loop van de voorbije 12 maanden te maken kreeg met ten minste één daad van geweld door haar (ex-)partner.
In de meeste gevallen blijkt dit geweld te zijn gepleegd door mannen en is het slachtoffer een vrouw.
De term 'geslagen vrouwen' die vaak wordt gebruikt, houdt geen rekening met alle mogelijke vormen van partnergeweld. Het gaat immers overwegend over psychologische druk: verbaal geweld is veruit de meest voorkomende vorm (41,5%), gevolgd door intimidatie (22%) en vervolgens slagen (15%). Vooral vrouwen zijn het slachtoffer van seksueel geweld (5,6% tegen 0,8% mannen), en het zijn ook vrouwen die het vaakst worden opgesloten of uit het huis worden gezet (5,9%, tegen 2,7% voor de mannen).
8,9% van de vrouwen zijn voor hun 18e levensjaar ooit het slachtoffer geweest van gedwongen seksuele contacten of relaties. In het merendeel van de gevallen is de dader een familielid of iemand uit de directe omgeving. En 23% van deze minderjarige vrouwelijke slachtoffers hebben over deze feiten nooit met iemand gepraat. Bovendien dienen vrouwelijke slachtoffers van geweld slechts in een minderheid van de gevallen klacht in (13,9%).
Uit deze studie kan bijgevolg worden afgeleid dat er een duidelijk verschil is tussen het aantal slachtoffers dat bij de politie- en hulpdiensten gekend is en het reële aantal slachtoffers. Veel vrouwelijke slachtoffers dienen immers geen klacht in, en meestal weigeren ze zelfs om erover te praten.
Hulp nodig?
De brochure Geweld. Wat nu? is in de eerste plaats bestemd voor de slachtoffers van geweld, maar is er ook voor iedereen die er direct of indirect mee te maken krijgt. De brochure bevat definities, een groot aantal praktische tips en een adressenlijst van de diensten die slachtoffers kunnen helpen in hun zoektocht naar steun en erkenning van hun probleem.
Het Instituut heeft ook een folder Breek de stilte voor je zelf gebroken bent uitgewerkt in zeventien talen. Deze folder wordt verspreid op plaatsen waar slachtoffers van geweld, en vooral dan allochtone slachtoffers, kunnen komen aankloppen. Een gevolg van de situatie van geïmmigreerde vrouwen kan immers zijn dat zij veel kwetsbaarder zijn voor partnergeweld: risico op isolement, moeilijke toegang tot de instellingen, taalbarrière, niet vertrouwd met de structuren van hulpverlening, enz. Deze folder biedt deze slachtoffers de weg naar diensten waar zij in hun eigen taal terecht kunnen en waar zij hulp en advies kunnen krijgen.
Voor alle vragen in verband met partnergeweld, kan u ook contact opnemen met 1712, het nummer voor de burger met vragen en meldingen over geweld, misbruik en kindermishandeling. Professionele medewerkers luisteren naar je vraag, geven je informatie en/of verwijzen je door naar de best passende hulpverlening in je buurt. 1712 is bereikbaar op werkdagen van 9 tot 17u. Een telefoontje naar 1712 is gratis en wordt niet op de gesprekslijst van de factuur vermeld.
Zie ook